Συχνές ερωτήσεις που γίνονται σε Καθηγητές Μουσικής

Από τη στιγμή που οι τέχνες έχουν μία δική τους θέση στο μενού της σελίδας μου, δεν θα μπορούσα να ξεκινήσω αυτή τη στήλη με κάποιο άλλο θέμα.

Όσο κι αν αγαπώ τη μουσική… δεν τολμώ να την “αγγίξω” και να μιλήσω γι’αυτή. Οπότε ας αφήσω τους ειδικούς να μιλήσουν!

Απαντούν στα ερωτήματά μας και λύνουν τις απορίες μας οι ταλαντούχες Μουσικολόγοι – Μουσικοί και καθηγήτριες μουσικής Ανθοπούλου Βάσω και Παπαδοπούλου Μανίνα.

Ας ξεκινήσουμε…

TeaMaria: Να προτιμήσω μάθημα σε ένα Ωδείο ή ιδιαίτερα μαθήματα;

Ανθ.Β.: Το ωδείο προσφέρει πιο πολλά μαθήματα. Μπορείς να μάθεις τα θεωρητικά μαθήματα, δηλαδή, αρμονία, ιστορία της μουσικής, αντίστιξη, χορωδία, πρακτική άσκηση και ένα όργανο. Δηλαδή πιο ολοκληρωμένα θα μάθεις την μουσική. Στο ιδιαίτερο μάθημα στο σπίτι θα έχεις την δυνατότητα να μάθεις μόνο το όργανο που σου αρέσει και λίγα πράγματα από την θεωρία της μουσικής. Εγώ θεωρώ πιο σωστό να μάθεις μουσική σε ένα ωδείο αναγνωρισμένο από το κράτος, κι ας μην θέλεις να γίνεις μουσικός.

Παπ.Μ.: Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει κάποια ουσιαστική διαφορά, μιας και τα μαθήματα οργάνου, στο ωδείο, είναι “ιδιαίτερα”, δηλαδή είναι ατομικά για κάθε μαθητή. Ομαδικά γίνονται τα μαθήματα θεωρίας και σολφέζ για τη φύση των οποίων εξυπηρετεί πολύ το γεγονός ότι έχουν ομαδικό χαρακτήρα. Για παράδειγμα: Τα παιδιά τραγουδούν μαζί, συνεργάζονται, συμπράττουν, κ.α. … δραστηριότητες απαραίτητες για έναν σπουδαστή μουσικής.

TeaMaria: Τι διαφορά έχει ένα Ωδείο από μία Μουσική Σχολή ή ένα Μουσικό Εργαστήρι;

Ανθ.Β.: Όπως και στην προηγούμενη ερώτηση στο ωδείο μαθαίνεις σφαιρικά την μουσική. Βέβαια να αναφέρω ότι στο ωδείο μαθαίνεις ευρωπαϊκή μουσική, δηλαδή όπως λέμε “κλασική μουσική”. Ενώ σε μια μουσική σχολή μαθαίνεις και τα άλλα είδη της μουσικής. Θεωρώ όμως ότι πρώτα πρέπει να μάθεις τη βάση της μουσικής, δηλαδή την ευρωπαϊκή μουσική και μετά να προχωρήσεις στα άλλα είδη! Πίστεψέ με δεν είναι εύκολη η μουσική παιδεία και επίσης είναι πολυέξοδη!

Παπ.Μ.: Τα ωδεία και οι μουσικές σχολές είναι ιδρύματα τα οποία είναι αναγνωρισμένα από το Υπουργείο Πολιτισμού το οποίο είναι υπεύθυνο για τη διαμόρφωση της ύλης, για την τήρηση των απαιτούμενων προγραμμάτων σπουδών, τη διεξαγωγή εξετάσεων, απονομή πτυχίων και διπλωμάτων καθώς εποπτεύει τις διαδικασίες, τα πρωτόκολλα και τα μητρώα. Τα μουσικά εργαστήρια είναι χώροι διαμορφωμένοι κατάλληλα ώστε να παραδίδονται ομαδικά ή και ατομικά μαθήματα μουσικής – εξαρτάται από τον φορέα στον οποίον ανήκουν ή τον ιδιώτη. Μουσικά εργαστήρια συναντάμε πολύ συχνά σε διάφορους δήμους τα οποία λειτουργούν στα πλαίσια προσφοράς ευκαιριών για δημιουργική απασχόληση μαθητών και νέων εκ μέρους του κάθε δήμου. Στα εργαστήρια δεν δίνονται διπλώματα ή πτυχία, η διεξαγωγή των μαθημάτων και ο γενικότερος τρόπος λειτουργίας εξαρτάται από τον διδάσκαλο στον οποίο θα ανατεθεί το συγκεκριμένο έργο.

TeaMaria: Να ρωτήσω αν έχει πτυχίο μουσικής και σε πιο μουσικό όργανο ο καθηγητής/τρια που θα διδάξει στο παιδί μου;

Ανθ.Β.: Φυσικά πρέπει να ρωτήσεις! Όμως σε ένα Ωδείο όλοι οι καθηγητές έχουν μουσικές σπουδές και πτυχίο στο όργανό τους. Αν επιλέξεις κάποιον για ιδιαίτερο, καλό είναι και πάλι να ρωτήσεις!  Φυσικά παίζει ρόλο και η μεταδοτικότητα που έχει ένας δάσκαλος και αν “ταιριάζει” ο χαρακτήρας του δασκάλου με τον μαθητή!

Παπ.Μ.: Αν η επιλογή είναι κάποιο ωδείο ή μουσική σχολή, τότε η ερώτηση είναι περιττή καθώς οι καθηγητές σε αυτά προσλαμβάνονται με συγκεκριμένες προδιαγραφές εφόσον υπάρχει και ο συγκεκριμένος έλεγχος του Υπουργείου Πολιτισμού. Φυσικά οι πτυχιούχοι ή διπλωματούχοι καθηγητές διδάσκουν το όργανο στο οποίο είναι εξειδικευμένοι.

TeaMaria: Από ποιά ηλικία μπορεί να ξεκινήσει ένα μουσικό όργανο ένα παιδί; Ποια όργανα μπορεί να ξεκινήσει σε αυτή την ηλικία;

Ανθ.Β.: Τα παιδιά συνήθως ξεκινούν στην ηλικία των 8. Μπορεί το παιδί να επιλέξει όποιο όργανο θέλει.

Παπ.Μ.: Δεν υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος περιορισμός σχετικά με την ηλικία που είναι ιδανική για να ξεκινήσει ένα παιδί κάποιο μουσικό όργανο. Ωστόσο, τελευταία, τα μικρά παιδιά, ηλικίας κάτω των 8 ετών, συνηθίζεται να παρακολουθούν μαθήματα μουσικής προπαιδείας. Να έρχονται, δηλαδή, σε επαφή με τη μουσική, τους ρυθμούς και τις μελωδίες μέσα από έναν πιο παιγνιώδη τρόπο. Να εξασκούν τις ικανότητές τους σε ειδικά διαμορφωμένα για την ηλικία τους, εύκολα μουσικά όργανα και να εντάσσονται πιο ομαλά στο μουσικό περιβάλλον. Μέσα από τα μαθήματα αυτά το παιδί έρχεται σε επαφή με σχεδόν όλα τα μουσικά όργανα της ορχήστρας κι έτσι μπορεί να αποφασίσει στη συνέχεια με ποιο όργανο θα το ενδιέφερε να ασχοληθεί. Παρόλα αυτά, αν κάποιο παιδί ξεκινήσει ένα μουσικό όργανο σε πολύ μικρή ηλικία θα ήταν πιο εύκολο για το παιδί να ασχοληθεί με πιάνο, αρμόνιο, κιθάρα ή φλογέρα. Όργανα όπως το βιολί, το βιολοντσέλο, το φλάουτο, κ.α. απαιτούν ευρύτερη μουσική ωριμότητα και δεξιότητες και καλό είναι να επιλέγονται σε λίγο μεγαλύτερη ηλικία ή να έχουν παρακολουθήσει μαθήματα μουσικής προπαιδείας νωρίτερα.

TeaMaria: Μπορεί ένα παιδί να μάθει μουσική ή κάποιο όργανο αν δεν έχει πάει ακόμη στο σχολείο;

Ανθ.Β.: Υπάρχουν στα Ωδεία μαθήματα μουσικής από την ηλικία των 2! Λέγεται Μουσικοκινητική ή Προωδειακό. Εκεί το παιδί μαζί με τον γονέα του έρχεται σε επαφή με την μουσική μέσω παιχνιδιού και τραγουδιού και μαθαίνει τα βασικά χαρακτηριστικά της μουσικής όπως ο ρυθμός, η ένταση, η χροιά. Τα μουσικά όργανα που χρησιμοποιούμε σε αυτό το μάθημα είναι τα κρουστά όπως τα τύμπανα, ντέφια, μαράκες, τρίγωνα, ξυλόφωνα, τα οποία μπορεί ένα μικρό παιδί να παίξει πιο εύκολα.

Παπ.Μ.: Η μουσική παιδεία είναι θετικό να καλλιεργείται από πολύ μικρή ηλικία, μέσω οργανωμένων μαθημάτων μουσικής προπαιδείας, μουσικού οργάνου αλλά και μέσω άτυπης μάθησης. Είναι δυνατόν να ξεκινήσει η εκμάθηση κάποιου μουσικού οργάνου και πριν το παιδί ξεκινήσει το σχολείο. Ενδείκνυται σε αυτές τις περιπτώσεις η εκμάθηση εύκολων, ειδικά κατασκευασμένων για παιδιά μικρής ηλικίας, μουσικών οργάνων, κυρίως κρουστών, ρυθμικών και μελωδικών ή φλογέρας.

TeaMaria: Μπορώ να πάρω πτυχίο μουσικής από ένα Ωδείο; Κι αν ναι τι επαγγελματική αποκατάσταση έχω;

Ανθ.Β.: Φυσικά μπορείς να πάρεις πτυχίο μουσικής  από το Ωδείο! Μπορείς μετά να εργαστείς σε Ωδείο διδάσκοντας το όργανο στο οποίο έχεις πάρει το πτυχίο και τα θεωρητικά μαθήματα στα οποία έχεις πάρει πτυχίο. Μπορείς να εργαστείς επίσης και στα μουσικά σχολεία αν και οι κάτοχοι Πτυχίων ή Διπλωμάτων από Ωδεία και Μουσικές Σχολές έπονται σε προτεραιότητα έναντι των καθηγητών μουσικής από Μουσικά Πανεπιστήμια.

Παπ.Μ.: Οι μουσικές σπουδές σε ένα ωδείο ή και μουσική σχολή οδηγούν σε απόκτηση Πτυχίου ή και Διπλώματος μετά από την ολοκλήρωση πολυετών κύκλων μαθημάτων, επιτυχή εξέταση σε συγκεκριμένη ύλη και υποχρεωτικά μαθήματα. Το πτυχίο και το Δίπλωμα δίνουν τη δυνατότητα στον κάτοχο να εργαστεί ως καθηγητής μουσικής σε Ωδεία, Μουσικές σχολές, Μουσικά εργαστήρια και ΚΔΑΠ καθώς και στη μέση Εκπαίδευση (Δημοτικά, Γυμνάσια, Μουσικά Γυμνάσια – Λύκεια, ειδικά σχολεία). Να επισημανθεί εδώ ότι όσον αφορά τη μέση εκπαίδευση οι κάτοχοι Πτυχίων ή και Διπλωμάτων από Ωδεία και Μουσικές Σχολές έπονται σε προτεραιότητα έναντι των καθηγητών μουσικής από Μουσικά Πανεπιστήμια κατά την σύνταξη των Αξιολογικών Πινάκων που καταρτίζονται για αυτόν τον σκοπό. Απαραίτητη, επίσης, για την ένταξη στους αξιολογικούς πίνακες είναι και η Διδακτική Επάρκεια από ειδικό φορέα (πχ. ΑΣΠΑΙΤΕ, Μεταπτυχιακός τίτλος στις επιστήμες της Αγωγής). Επιπλέον, για τη δυνατότητα εργασίας σε ειδικά σχολεία, οι κάτοχοι Πτυχίων και Διπλωμάτων από Ωδεία και Μουσικές σχολές θα πρέπει να διαθέτουν επιπλέον επιμόρφωση σε επίπεδο Μεταπτυχιακού τίτλου ή τουλάχιστον Σεμιναρίου για να γίνουν δεκτοί στον αξιολογικό πίνακα.

TeaMaria: Δεν θέλω να ασχοληθώ επαγγελματικά με τη μουσική. Θέλω να παίζω απλά με τους φίλους μου… Τι γίνεται σε αυτή την περίπτωση; Είμαι μεγάλος στην ηλικία των 20, 30, 40… για να μάθω μουσική ή να παίζω κάποιο μουσικό όργανο;

Ανθ.Β.: Ποτέ δεν είσαι μεγάλος για να μάθεις να παίζεις ερασιτεχνικά ένα μουσικό όργανο! Αρκεί να έχεις υπομονή και χρόνο να διαβάζεις!!!

Παπ.Μ.: Στην περίπτωση αυτή ζητάμε από τον δάσκαλό μας επιπλέον ρεπερτόριο στο είδος μουσικής που θέλουμε να ασχοληθούμε. Ακολουθούμε, ωστόσο, τις συμβουλές και την καθοδήγηση του δασκάλου μας σε ό,τι αφορά την τεχνική που πρέπει να εξασκούμε και την εκμάθηση των απαραίτητων θεωρητικών γνώσεων παράλληλα με την πιο άτυπη μορφή διδασκαλίας και μάθησης. Η εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου δεν έχει ανώτατο όριο ηλικίας. Ποτέ δεν είναι αργά για να μάθουμε μουσική!

TeaMaria: Τι είναι η μουσική για εσάς;

Ανθ.Β.: Για μένα είναι η ζωή μου! Το επέλεξα συνειδητά και το έκανα επάγγελμα αλλά το νιώθω σαν χόμπι! Μου αρέσει η επαφή με τα παιδιά, καθώς και να μεταδίδω την αγάπη που έχω στη μουσική σε αυτά! Υπάρχουν δύο κατηγορίες μουσικών. Οι μουσικοί που παίζουν εξαιρετικά ένα όργανο και διαπρέπουν κάνοντας συναυλίες και οι μουσικοί – δάσκαλοι που διαπρέπουν στο να διδάσκουν μουσική. Ανήκω στη δεύτερη κατηγορία και είμαι περήφανη γι’ αυτό!

Παπ.Μ.: Λόγος ύπαρξης.

Σας ευχαριστώ πολύ!